Meerderjarig worden: dit verandert er voor jou

Op eigen benen staan

 Zolang je minderjarig bent, moet je luisteren naar je ouders. Zij staan in voor je daden, voor je opvoeding, je opleiding en je levensonderhoud. Ze beheren het geld dat voor jou bestemd is, ze hebben het recht om te beslissen waar je naar school gaat, met wie je omgaat, hoe laat je thuis moet zijn … en draaien op voor de schade die jij al dan niet per ongeluk aan iemand anders berokkent.

Dat verandert wanneer je 18 wordt: dan heb je het recht om het heft in eigen handen te nemen. Wat niet betekent dat je dat ook moet doen wanneer je je daar niet klaar voor voelt.

Als je jonger bent dan 18 en op je eentje wil gaan wonen, dan moet je daarvoor toestemming van je ouders én van de rechtbank krijgen. Word je 18 en dus meerderjarig? Dan bepaal je zelf waar en bij wie je wilt wonen: bij je ouders, bij één van je ouders als die niet meer samen zijn, alleen of met vrienden of je lief. Je kunt nu ook trouwen zonder de toestemming van je ouders. Het is uiteraard wel zoveel leuker als jullie daarin goed overeenkomen, natuurlijk!

Rechten, maar ook plichten

Als meerderjarige draag je de volledige verantwoordelijkheid voor je daden. Je kunt een huis huren of kopen, een lening afsluiten voor een auto of iets anders … Je handtekening onder een contract is rechtsgeldig, maar als je het niet nakomt, draag jij en niemand anders daarvan de gevolgen. Je ouders kunnen dan nog wel tussenkomen, maar zijn dat niet meer verplicht.

Vanaf 18 jaar mag je, nadat je je rijbewijs gehaald hebt, ook rijden met de auto. En als je de Belgische nationaliteit hebt, moet je bij verkiezingen verplicht gaan stemmen.

Nog een verplichting in ons land: iedereen ouder dan 18 jaar moet zijn inkomsten aangeven, wat je verdient als jobstudent, maar ook eventuele onderhoudsuitkeringen. Is je inkomen niet hoger dan 10.160,00 euro bruto^(*)? Dan hoef je geen belastingen te betalen. Maar je moet wel elk jaar een aangifte doen, zelfs als je geen inkomen hebt. De aangifte is ook nodig als er bedrijfsvoorheffing van je loon werd afgehouden en je die terug wilt krijgen.

Gaan werken of nog verder studeren?

Heb je een beroepsopleiding gevolgd die rechtstreeks toegang geeft tot de arbeidsmarkt? Dan kun je op je achttiende beginnen te werken. Met het geld dat je daarmee verdient, mag je doen wat je wilt. Maar als je nog bij je ouders woont, kunnen die je wel een bijdrage vragen voor kost en inwoon.

De meeste jongeren studeren echter verder op hun achttiende en dat kost geld: op kot gaan, boeken, studiemateriaal …. In principe moeten je ouders je studies betalen, ook al ben je wettelijk gezien meerderjarig. Zelfs al zijn ze het niet eens met je studiekeuze.

Er zijn wel grenzen: zo zullen je ouders wel nog verplicht zijn om te betalen als je je jaar moet overdoen – zelfs al is dat voor de derde keer - maar niet meer wanneer er sprake is van een ‘abnormale vertraging’ van je studies. En ook niet als je een tweede diploma wilt behalen, wilt doctoreren of een dure studierichting volgen in het buitenland, terwijl er gelijkwaardige goedkopere alternatieven zijn. Ook uitgaven die niet absoluut noodzakelijk zijn om je studies te bekostigen, hoeven je ouders niet op zich te nemen.

Maar meestal investeren je ouders maar al te graag in je toekomst en zijn er daarover geen discussies.

Bankrekening

Of je gaat werken op je 18e en dus een eigen inkomen hebt of niet, ook je bankrekening beheer je nu helemaal zelf. Je ouders hebben dus geen toegang meer. Heb je toch liever dat zij je met het beheer van je geldzaken blijven helpen? Dat kan, via een volmacht.

Daarvoor moet je samen met je ouders even langs bij de bank. En dan kun je ook je nieuwe identiteitskaart laten inlezen, dan zijn al je gegevens meteen up-to-date!

^(*)Brutobedrag, na aftrek van socialezekerheidsbijdragen, voor het belastingjaar 2024 (inkomen 2023).

Nog vragen?