De economie vandaag: komt er een recessie?

5 minuten leestijd

De economie vandaag? De Amerikaanse centrale bank gooit zoals verwacht het roer stevig om: ‘de Fed’ verhoogde de rente in één klap met de grootste sprong sinds 2000. En dit jaar zitten er nóg een aantal renteverhogingen aan te komen. Geld lenen wordt dus duurder, en dat zien investeerders met lede ogen aan. Is dit de voorbode van een recessie binnen onze economie? We vroegen meer uitleg aan Bart Abeloos van Crelan en Katrien Pottie van Amundi.

KATRIEN POTTIE “De reden waarom de Amerikaanse centrale bank de rente verhoogt is simpel: de inflatie bereikt een peil dat we de laatste 40 jaar niet meer gezien hebben. En dat terwijl de werkloosheid in de VS zich op het laagste peil sinds de jaren 50 bevindt. Men zegt dat de Fed ‘op de curve achterloopt’, wat wil zeggen dat ze, rekening houdend met de inflatie en werkloosheid, de rente eigenlijk al veel eerder had moeten verhogen.”

Binnen de economie horen we het begrip ‘inverse rentecurve’ waaien. Wat betekent dat?

POTTIE “In een stabiele economische situatie neemt de rente toe met de looptijd van de obligaties: geld lenen wordt duurder naargelang de eindvervaldag verder in de toekomst ligt. Dat is logisch: u zou immers ook makkelijker geld lenen aan een buur voor een week dan voor 20 jaar, niet? Bovendien: hoe langer je afstand doet van je geld, hoe groter de kans dat de waarde ervan tijdens die periode aangevreten wordt door inflatie. Langetermijnbeleggers willen ook voor dat inflatierisico vergoed worden.”

BART ABELOOS “Vandaag is de Fed echter bezig de kortetermijnrente op te trekken, om de inflatie te bestrijden. Die stijging leidt tot wat men een ‘inversie’ of omkering van de rentevoeten noemt: de rente op korte looptijden wordt hoger dan die op lange. De langetermijnrente daalt omdat beleggers vooruitlopen op een daling van de toekomstige inflatie; de risicopremie om geld op lange termijn af te staan wordt kleiner.”

Waarom veroorzaakt die inverse rentecurve zoveel beroering?

ABELOOS “Ten eerste: als beleggers zeggen dat de Fed ‘achterloopt op de curve’, geloven ze dat de Fed eerder had moeten tussenkomen en de inflatie niet zo sterk had mogen laten oplopen. Ten tweede: een inverse rentecurve is berucht omdat het verschijnen ervan vaak voorafgaat aan een recessie. Het kordate tempo van de renteverhogingen die er nog zitten aan te komen, zou een economische vertraging of zelfs recessie kunnen veroorzaken — een recessie is een terugval van de economische activiteit gedurende ten minste twee opeenvolgende trimesters. De combinatie van duurder geld en een hoge inflatie is nefast voor de koopkracht van consumenten. Alleen al het voltanken van de auto is tegenwoordig een aanslag op het gezinsbudget.”

POTTIE “Sommige strategen zijn minder negatief gestemd, en zij hebben daar ook argumenten voor. De reële rentevoeten, na aftrek van inflatie, blijven onverminderd negatief. Die gaan de economische groei dus niet afremmen en een recessie veroorzaken. Ook de Amerikaanse arbeidsmarkt blijft heel robuust, en dat ondersteunt de consumptie. Die ligt in de VS nog steeds boven het niveau van voor de pandemie.

Een ander interessant punt is dat de verhouding tussen schulden en inkomen van de Amerikanen nu op een historisch laag peil ligt, waardoor de Amerikanen nog over financiële armslag beschikken.

Wij sluiten de mogelijkheid van een recessie in de VS niet uit, maar schatten het gevaar daarvan op korte termijn eerder laag in. Toch blijft het dilemma van de Fed zeer reëel: hoe snel de rente verhogen om de inflatie een halt toe te roepen, zonder daarbij de groei te ondermijnen?”

Dichter bij huis heeft ook de Europese Centrale Bank aangekondigd dat ze de inflatie wil bestrijden. Lopen wij dan ook risico op een recessie?

ABELOOS “De economische situatie in Europa is minder gunstig als die in de VS, want onze groei is minder sterk en de arbeidsmarkt minder robuust. Maar ook wij kampen helaas met een hoge inflatie. Als gevolg van de covid-verstoring van de economie was die inflatie al hoog (5,8 procent in februari). Maar de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland geven nog een extra impuls, door de prijsstijging van energie en grondstoffen.”

POTTIE “Europa zou zelfs in een situatie kunnen belanden die men stagflatie noemt — een scenario dat voor de VS trouwens evenmin uitgesloten is. We hebben dat reeds gekend tijdens de jaren 70. Stagflatie is een situatie van economische groei die vertraagt of zelfs afneemt, met oplopende werkloosheid, terwijl de inflatie op een hoog niveau standhoudt.”

ABELOOS “Om het concreet te maken: in de eurozone bedroeg de inflatie in april +7,5 procent (tegenover april 2021), terwijl de economische groei (BBP-groei) op een stijging van amper 0,2 procent strandde. Een weinig hoopvol voorteken, maar het is nog te vroeg om deze crisis als stagflatie te bestempelen. Daarvoor zou de situatie op langere termijn moeten aanhouden, en zou de werkloosheid moeten beginnen toenemen.”

Wat raadt u beleggers aan in de huidige economie?

ABELOOS “Een verhoging van de beleidsrentes door de centrale banken beïnvloedt vooral de kortlopende rente en zou beleggers ertoe moeten aanzetten te kiezen voor kortlopende obligaties. Zo kunnen ze die obligaties in de nabije toekomst herbeleggen met een hogere rente.”

POTTIE “Tot de markten een nieuw evenwicht bereiken, bestaat het risico dat obligaties niet meer volop hun rol van diversificatie in een portefeuille kunnen spelen. We raden beleggers aan om op zoek te gaan naar ‘tastbare’ activa die wel die rol kunnen opnemen. Concreet denken we dan aan vastgoed en activa die aan de basis liggen van de inflatie die we vandaag ondergaan: energie, grondstoffen en basismaterialen (bij voorbeeld mijnbouw of landbouw).”

ABELOOS “Aandelen blijven een activaklasse die haar plaats in de beleggingsportefeuille verdient, op voorwaarde dat men selectief te werk gaat. Ondernemingen die veel toegevoegde waarde creëren, veel innoveren of over sterke merken beschikken, zullen het makkelijker hebben om hogere productiekosten aan de consument door te rekenen. Monopolistische ondernemingen, of bedrijven met schaarse producten (bijvoorbeeld uit de grondstoffensector) zullen ook vlotter hun prijzen kunnen verhogen. Laten we, ten slotte, niet vergeten dat het totale rendement van een aandeel bestaat uit de koersevolutie, maar ook uit de dividenden. Vele ondernemingen kunnen, na de pandemie, hogere dividenden uitbetalen. Zo kun je proberen om de goede vrede in je portefeuille te bewaren.”

Heb je vragen over de verhoging van de rentes? Wil je graag meer weten over beleggen? Wil je bijvoorbeeld beleggen in een groene toekomst? Onze Crelan-agent staat voor je klaar. Zoek hier een kantoor bij jou in de buurt en maak vandaag nog een afspraak.

Disclaimer : Alle commentaren en analyses geven de visie van Amundi Asset Management op de marktomstandigheden en -trends weer, op basis van de op dat moment beschikbare informatie. Wegens de vereenvoudigde aard van de informatie in dit document is deze informatie noodzakelijkerwijs partieel en onvolledig en mag zij niet worden geacht enige contractuele waarde te hebben.

Disclaimer: De informatie uit deze publicatie vormt een algemene toelichting bij de financiële actualiteit en mag niet worden beschouwd als een concreet advies of aanbeveling met betrekking tot financiële producten.