Praktische fiche : Afstuderen?

1 | Mag ik na het afstuderen nog een vakantiejob doen?

In principe niet. Een vakantiejob is voorbehouden voor studenten. Zodra je afstudeert en je geen verplichtingen meer hebt ten opzichte van je school, ben je student af – en kan je dus geen vakantiejob meer doen. Maar ... er is één uitzondering. Nadat je bent afgestudeerd in juni kun je nog een echte vakantiejob doen in de zomervakantie. Als je in juni je diploma behaalt, aanvaardt de RSZ dat je nog tot 30 september van dat jaar werkt tegen verminderde sociale bijdragen. Als je na afloop van je vakantiejob onmiddellijk bij dezelfde werkgever als gewone werknemer aan de slag gaat, moet de aard van je gewone job duidelijk verschillen van die van je vakantiejob. Het is namelijk niet de bedoeling dat je werkgever de vakantiejob gebruikt als een proefperiode voor de gewone job.

2 | Wanneer moet ik me inschrijven bij een dienst voor arbeidsbemiddeling?

Als je na het afstuderen in juni nog niet direct werk hebt, dien je je zo snel mogelijk in te schrijven bij een dienst voor arbeidsbemiddeling. Dat is belangrijk want dan begint je ‘beroepinschakelingstijd’ vanaf augustus te lopen. Je beroepsinschakelingstijd duurt een jaar. Heb je geen werk gevonden eens die periode voorbij is, dan heb je misschien recht op een uitkering, de inschakelinguitkering. Als je meteen na het afstuderen aan het werk gaat, dan dien je je niet in te schrijven bij een dienst voor arbeidsbemiddeling. Je beroepinschakelingstijd begint te lopen vanaf de 1ste dag dat je werkt. Indien je toch al ingeschreven was, dan zal je automatisch uitgeschreven worden. Indien je tijdens je studies al deeltijds tewerkgesteld was, dan liep je beroep­sinschakelingstijd ook al deeltijds. Wil je deze inschakelingstijd volledig laten lopen, dan moet je je inschrijven als deeltijds werkzoekende (tenzij je bewust deeltijds werkt). Stel dat je stopt met werken bij je werkgever en niet onmiddellijk een nieuwe job hebt, dan dien je je opnieuw in te schrijven als werkzoekende. Enige uitzondering hierop is wanneer je als werkzoekende af en toe interim jobs uitoefent die nooit langer duren dan 28 dagen.

Inschrijven kan je doen bij jouw gewestelijke Dienst voor Arbeidsbemiddeling:

  • Vlaams Gewest: VDAB
  • Brussels Gewest: ACTIRIS
  • Waals Gewest: Le FOREM
  • Duitstalig Gewest: ADG
  • Je kan de registratie ook online doen.

3 | Wanneer moet ik het kinderbijslagfonds op de hoogte brengen?

Van zodra je afgestudeerd bent, heb je meestal geen recht meer op kinderbijslag. Het is dus belangrijk dat je het kinderbijslagfonds tijdig op de hoogte brengt van je veranderende situatie want anders loop je het risico dat er onterecht kinderbijslag uitbetaald wordt en dat kan nadien teruggevorderd worden van je ouders.

Hoe weet je bij welk kinderbijslagfonds je aangesloten bent en hoe je deze op de hoogte moeten brengen van het feit dat je afgestudeerd bent? Simpel, vraag het aan je ouders. Zij kunnen makkelijk nagaan bij welk kinderbijslagfonds je aangesloten bent. Van zodra je dit weet, kan je de verdere stappen ondernemen.

4 | Heb ik recht op vakantie als ik begin te werken?

Als werknemer heb je alleen recht op vakantiedagen als je daarvoor hebt gewerkt. Voor een jaar werken krijg je bijvoorbeeld vier weken vakantie, voor een half jaar twee weken, enzovoort. Kortom, vakantie moet je verdienen. Als je pas bent afgestudeerd, krijg je natuurlijk niet de kans om een volledige vakantie op te bouwen. Daarom bestaat er een systeem van ‘jeugdvakantie’. Daarmee kun je je onvolledige aantal betaalde vakantiedagen aanvullen tot een periode van vier weken. Je krijgt voor die dagen een uitkering die 65% bedraagt van je loon, dat weliswaar wordt begrensd tot een bepaald niveau. Het precieze bedrag staat op de website van de RVA. Je hebt recht op jeugdvakantiedagen als je:

  • jonger bent dan 25 op 31 december van het ‘vakantiedienstjaar’; dat is het jaar dat voorafgaat aan het jaar waarin je vakantie neemt.
  • je studies hebt afgerond;
  • ten minste één maand hebt gewerkt na afloop van je studies.

En op de uitkering heb je recht als je:

  • al niet in een vroeger kalenderjaar in aanmerking bent gekomen voor een jeugdvakantie­uitkering;
  • voor de jeugdvakantiedagen geen beroeps-­ of vervangingsinkomen krijgt. Het systeem van jeugdvakantie is van toepassing op de privésector, in de overheid gelden er andere regels. Je vraagt de jeugdvakantie aan bij de RVA.

5 | Wanneer moet ik me aansluiten bij een mutualiteit?

Zolang je student bent (of zelfs tijdens je beroepinschakelingstijd), zal je via je ouders aangesloten zijn bij een ziekenfonds. Een ziekenfonds zorgt o.a. voor tussenkomst op kosten voor medische verzorging, uitkeringen, thuiszorgdiensten,... Om deze dienstverlening voor elke Belg te kunnen garanderen is het dus verplicht om je aan te sluiten van zodra:

  • je werkt
  • je 25 jaar bent, ook al ben je nog student
  • je als zelfstandige begint te werken
  • je beroepinschakelingstijds verstreken is en je nog werkzoekend bent.

Aanvullend op de verplichte ziekteverzekering van een ziekenfonds, kan je ook via het ziekenfonds een hospitalisatieverzekering afsluiten. Deze verzekering zorgt voor een tussenkomst op de medische kosten wanneer je opgenomen wordt in het ziekenhuis, al kan je er ook voor opteren een privé­ hospitalisatieverzekering te nemen of eventueel krijg je deze aangeboden via je werkgever.

Tip!

Hou bij de keuze van een mutualiteit rekening met je persoonlijke situatie. Draag je bijvoorbeeld een bril, maak je elk jaar een verre reis en ben je lid van de plaatselijke voetbalclub? Ga dan na welke mutualiteit de grootste terugbetaling voorziet voor oogzorgen, reisvaccinaties en sportabonnementen.

6 | Welke verzekeringen moet ik afsluiten?

Van zodra je afgestudeerd bent en begint te werken moet je je ook verzekeren voor bepaalde zaken. Hieronder maken wij een opsomming van de belangrijkste verzekeringen.

Hospitalisatieverzekering

Zorgt voor tussenkomst wanneer je opgenomen wordt in een ziekenhuis. Dit is een verzekering je kan nemen via je mutualiteit (ziekenfonds), via een verzekeraar (privé­hospitalisatie) of via je werkgever. Hou er rekening mee dat er een verschil is tussen de hospitalisatieverzekeringen via een mutualiteit en deze via een verzekeraar. Deze via de mutualiteit gaan heel wat goedkoper zijn (wat interessant kan zijn als je net begint te werken) maar geven tegelijk wel een minder ruime dekking (er zitten vaak beperkingen op belangrijke waarborgen zoals zware ziektes en medische kosten). De verzekeringen via de verzekeraar zijn meestal een stuk duurder maar geven dan ook zeer ruime dekkingen (vaak zonder beperkingen op de belangrijke waarborgen zoals zware ziektes en medische kosten). Als je een verzekering krijgt via je werkgever, dan is dit zoals de bovenstaande verzekering en maakt dit deel uit van je loonpakket.

‘Familiale’ verzekering

Deze verzekering dekt je burgerlijke aansprakelijkheid t.o.v. derden en biedt je ook een dekking rechtsbijstand aan. Vaak blijf je gedekt via je ouders zolang je ben hen woont, zelfs al je al zou werken. Al zijn er ook verzekeraars die het begrip ‘economische afhankelijkheid’ hanteren om te bepalen of je nog onder de verzekering van je ouders valt of niet. Concreet wil dit zeggen dat zolang je ouders in je levensonderhoud voorzien, je sowieso onder hun verzekering blijft staan. Het kan echter, bij sommige verzekeraars, wijzigen van zodra je een eigen inkomen hebt aangezien je dan niet langer economisch afhankelijk bent van je ouders.

Brandverzekering

Indien je na het afstuderen alleen gaat wonen, dan ga je ook een brandverzekering nodig hebben. Het maakt daarin niet uit of je iets gaat huren of iets gaat kopen. Al kan er wel een verschil zijn in wat je moet verzekeren!

Als je iets gaat huren, dan moet je er goed op letten wat er inzake de verzekering vermeld staat in het huurcontract. Indien er geen afstand van verhaal door de verhuurder beschreven staat, dan dien je als huurder ook een aansprakelijkheidsverzekering voor het gebouw te onderschrijven. Aanvullend kan je ook de inboedel verzekeren. Als je iets gaat kopen, dan dien je uiteraard het gebouw te gaan verzekeren aangezien je op dat moment eigenaar bent. Daarnaast heb je ook de keuze of je de inboedel wenst mee te verzekeren.

Reisverzekering

Als je altijd al gedroomd hebt om na het afstuderen enkele maanden op reis te gaan, dan is een goede reisverzekering onmisbaar. Maar ook voor wie geen lange reizen gepland heeft, kan een reisverzekering interessant zijn. Er zijn immers verschillende varianten van reisverzekeringen beschikbaar. De belangrijkste waarborg van de reisverzekering is de personenbijstand, die tussen zal komen in geval ongeval of ziekte. Daarnaast kan je aanvullende waarborgen nemen zoals een annulatieverzekering of bagageverzekering.

Afhankelijk van het type reis, kan je een verzekering nemen voor een bepaalde periode of kan je een jaarcontract afsluiten. Informeer je extra goed wanneer je voor meerdere maanden in het buitenland zal verblijven want heel vaak is de standaarddekking in een reisverzekering beperkt tot maximum 3 of 4 maanden.

7 | Waarop moet ik letten als ik solliciteer voor een job?

Nadat je afgestudeerd bent, ga je aan de slag. Maar hoe geraak je aan een job? Eerst en vooral moet je een vacature zoeken waarvoor je interesse hebt en die aansluit bij je vaardigheden. Van zodra je die gevonden hebt, begint het echte werk: solliciteren!

Solliciteren begint met het versturen van een curriculum vitae (CV), soms moet je een motivatiebrief schrijven en tot slot ... op sollicitatiegesprek gaan! Er komt heel wat bij kijken voor je aan de slag kan. Over het opstellen van een CV (en het schrijven van een motivatiebrief) kan je heel wat informatie vinden op de websites van uitzendbureaus. Je vind allerlei handige tips en voorbeelden over hoe je een professioneel CV opmaakt. Besteed hier de nodige tijd aan want het is op basis van je CV dat een werkgever zal beslissen je al dan niet uit te nodigen voor een gesprek.

Tips | Waarop moet ik letten als ik solliciteer voor een job?

Als je een uitnodiging krijgt om op gesprek te gaan, is het belangrijk dat je je hierop goed voorbereid. Hieronder geven we je alvast 7 tips mee:

1| Weet waarvoor je solliciteert

Lees de vacature goed door en probeer je een beeld te vormen van wat de ideale kandidaat is voor deze vacature. Ga na welke overeenkomsten er zijn tussen jezelf en deze ideale kandidaat op het gebied van vaardigheden, eigenschappen en ervaring.

2| Weet bij wie je solliciteert

Ken het bedrijf waarbij je solliciteert: wat is hun activiteit? Hoe groot zijn ze? Waarover gaan de laatste nieuwsberichten op hun website en sociale media? Wat zijn de laatste ontwikkelingen voor deze werkgever en binnen de sector waarbinnen deze actief is?

3| Bereid je voor op mogelijke vragen

Tijdens een sollicitatiegesprek stellen ze je heel wat vragen. Bereid je hierop voor zodat je dat deze vragen vlot kan beantwoorden. Op websites van uitzendbureaus vind je heel makkelijk lijstjes van veel voorkomende vragen tijdens een sollicitatiegesprek.

4| Bereid je eigen vragen voor

Wat zou je zelf nog te weten willen komen over het bedrijf en over de functie? Zorg dat je dit voorbereidt want zelf nog vragen stellen toont aan dat je je verdiept hebt in het bedrijf en is daarnaast een teken van interesse.

5| Bereid een korte introductie voor

Heel vaak zal je jezelf moeten voorstellen aan het begin van het sollicitatiegesprek. Het kan dan ook handig dit op voorhand voor te bereiden zodat je ter plekke niets moet bedenken.

6| Plan de route naar je sollicitatie

Plan de route naar je sollicitatiegesprek een aantal dagen van tevoren én op de dag zelf. Voor welk vervoer kies je? Waar moet je precies zijn en hoe kom je daar? Kijk eens naar parkeergelegenheid, bushaltes en eventuele omleidingen. Denk ook aan het opladen van je navigatiesysteem en/of je telefoon. Controleer op de dag zelf de route nog eens. Zijn er die dag vertragingen of is er kans op file? Zorg ervoor dat je alles ingepland hebt zodat je op tijd op je gesprek aanwezig kunt zijn.

7| Ga op tijd naar bed

Het klinkt logisch, maar op tijd naar bed gaan blijkt vaak lastiger te zijn dan je denkt. Toch is dit erg belangrijk om te doen. Het zorgt er namelijk voor dat je alerter bent tijdens het gesprek en dat kan je kansen op succes alleen maar vergroten.

8 | Waaruit bestaat mijn eerste loon?

Van zodra je begint te werken, zal je ook een loon ontvangen. Maar waaruit bestaat je loon?

De vertrekbasis van je loon is het brutoloon. Je brutoloon is je contractueel bepaald loon, eventueel aangevuld met bonussen, premies of overuren. Dit is uiteraard niet het bedrag dat je op je rekening zal ontvangen want je werkgever houdt daarop bijdragen voor de sociale zekerheid en belastingen in. Wat daarna overblijft, is je nettoloon.

Naast het brutoloon is het mogelijk dat de werkgever ook extralegale voordelen aanbiedt, zoals een bedrijfswagen, maaltijdcheques, groepsverzekering, hospitalisatieverzekering, smartphone, ... Hierover kan je, net zoals over je brutoloon, eventueel onderhandelen met de werkgever. Interessant om te weten is dat extralegale voordelen voor een werkgever vaak minder kosten dan een hoger brutoloon en dus ook voor de werkgever interessant zijn.

Tip!

Wanneer je je eerste loon ontvangt, is het belangrijk dat je goed weet hoe je dit moet beheren. Als je hierover vragen hebt, aarzel dan niet om advies in te winnen bij een expert rond o.a. sparen.

9 | Hoe lang moet ik officiële documenten bijhouden?

Alle documenten die te maken hebben met je medische gegevens, geboorte, adoptie, huwelijk, scheiding, documenten van een notaris, diploma’s... moet je levenslang bijhouden. Je maandelijkse loonfiches moet je 10 jaar bijhouden. Deze ontvang je vandaag meestal digitaal. Eens per jaar, in het kader van je jaarlijkse belastingaangifte, zal je een jaaroverzicht van je loon ontvangen en dit overzicht dien je bij te houden tot aan je pensioen. Zowel de maandelijkse loonfiche als het jaarlijkse overzicht ontvang je van de werkgever. Alle fiscale documenten, dus wat te maken heeft met de belastingaangifte, moet je 7 jaar bijhouden. Dit betreft niet alleen de belastingaangifte maar tevens alle documenten om deze aangifte te staven (loonfiches, attesten,...). Bankdocumenten, zoals rekeninguittreksels, moet je 5 jaar bijhouden, terwijl je alle documenten van een lening 10 jaar moet bijhouden.

Tip!

Je hoeft al deze documenten uiteraard niet op papier bij te houden. Er zijn verschillende mogelijkheden om al deze verschillende documenten digitaal te bewaren.

Kom eens langs voor een gesprek

Heb je nog vragen? Kom dan zeker langs bij een kantoor in de buurt.

Heb je deze informatie graag bij de hand, download dan hier de handige printversie. (Download het bestand )